Μπορώ να επαναλάβω:
‘’Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου
και το αίμα μου’’ – το σώμα και το αίμα
του Γρηγόρη Αυξεντίου,
ενός φτωχόπαιδου, 29 χρονώ,
απ’ το χωριό Λύση,
οδηγού ταξί το επάγγελμα,
πούμαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα
τόσα μόνο γράμματα, όσα να φτιάχνουν
τη λέξη
‘’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ’’
και που σήμερα, 2 του Μάρτη 1957, κάηκε
ζωντανός στη σπηλιά της Μονής Μαχαιρά…
Α΄. Τις μεταφυσικές ανησυχίες του ποιητή με αναφορά σε δύο βιωματικά σημεία: 1. τον προβληματισμό του για το Θεό μέσω της μαρτυρίας της Μέλπως Αξιώτη και 2. τον προβληματισμό του για το τί είναι ουσία του ανθρώπου μέσω της κινηματογραφικής ταινίας «Το τσίρκο». Σε αυτά τα δύο στοιχεία, στο θέμα δηλαδή άνθρωπος-θεός και άνθρωπος-ουσία στηρίζεται μια πρώτη φιλοσοφική ενάργεια, ένας πρώιμος προβληματισμός σαν αυτόν που παρατηρείται σε όλους σχεδόν τους εφήβους, πόσο μάλιστα στον Ρίτσο που η γενεσιουργός δύναμη ήταν έντονα βιωματική. Β΄. Σε ποια σημεία φαίνεται η τάση ετερότητας ως βαθμίδα ανθρωπιστικού ύφους, καθολικής ματιάς, συλλογικής φωνής που τον πηγαίνει προς τη θεωρία του Μαρξισμού και του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Θα αναφερθώ στο θέμα της σκιάς, ως σταθερής επαναλαμβανόμενης λέξης στα ποιήματά του, στην επιστολή διαμαρτυρίας και στα ποιήματα για το προλεταριάτο κι όλα αυτά σε συνδυασμό με ανάλογα ποιήματα της ωριμότητας.
Α΄. Άνθρωπος-θεός, άνθρωπος-ουσία Θα αναφέρω το χαρακτηριστικό απόσπασμα από την πένα της Μέλπως Αξιώτη, από το μυθιστόρημά της Εικοστός αιώνας, η οποία ήταν γνώστης των βασάνων του ποιητή στο Φθισιατρείο Καψαλώνος το 1930-1931. Περιγράφει, έτσι, τις άθλιες συνθήκες στο χαγιάτι που έμεναν οι ασθενείς, όπως τις άκουσε από το στόμα του: …τότε χωρίστηκαν στα δυο και παράτησαν τα γατιά κι εχτυπηθήκανε μεταξύ τως. …Δε μας χώραγε ο τόπος. Βγάλανε τα γατιά τσ’ ανθρώποι. Και μόνο απόμεινε στον τοίχο μια βουλισμένη επιγραφή κι έλεγε. – Άσυλον φθιματικών Καψαλώνος. Και μέσα δεν ήτον ψυχή. … (σελ. 83)
Ο Ρίτσος είχε πει …ένας άνθρωπος που δεν τιμωρήθηκε ποτέ στη ζωή του δεν ξέρει τί θα πει παραβίαση μιας απαγόρευσης (Γιάννης Ρίτσος, Αυτοβιογραφία, του Γιώργου και της Ηρώ Σγουράκη, από τις σημειώσεις του Γ. Ανδρειωμένου). Αυτό, σύμφωνα με το Νίτσε, ανάγεται σε ανοδικό ψυχισμό όπου πυρήνας του είναι η θέληση για δύναμη και η ποιότητα αυτής της δύναμης καλείται μεγαλείο. Αυτό το μεγαλείο της εσωτερικής ζωής ενός παιδιού 18-20 χρόνων είναι η βάση για την επαναστατική του ορμή. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της αδελφής του Λούλας, ο ποιητής είχε πει: …στην Καψαλώνα ένιωσα για πρώτη φορά τον εαυτό μου σαν τον εντολοδόχο και τον υπεύθυνο ενός κόσμου. Ένα άλλο σημείο όπου φαίνεται μια πρώτη μορφή υπαρξιακής ανησυχίας που αναβαθμίζεται από ψυχολογικές ή κοινωνικές επιρροές είναι ένα απόσπασμα από το ημερολόγιό του δημοσιευμένο στην εφημερίδα Παρατηρητής, από την παρακολούθηση της ταινίας «Το τσίρκο» στο σινε Ιντάλε, με τον Τσάρλι Τσάπλιν, το 1928: …Ο Σαρλώ είναι ο μεγάλος ονειροπόλος που τα όνειρά του έρχονται στην πιο τραγική σύγκρουση με την πραγματικότητα. Είναι ο αιώνιος αναζητητής και ο αιώνια πλανεμένος… …κι ενώ τα μάτια μου εδάκρυζαν ο κόσμος γελούσε προσέχοντας στις αστείες λεπτομέρειες κι αδιαφορώντας για την ουσία…
Does God exist? I don’t have any evidence either way, but I am not sure that is the right question. For me, the question is what it means to believe. The thing is, against all my better judgement, I find it impossible not to believe, or at the very least not to be engaged in the inquiry of such a thing, which in a way is the same thing. My life is dominated by the notion of God, whether it is His presence or His absence. I am a believer – in both God’s presence and His absence. I am a believer in the inquiry itself, more so than the result of that inquiry. As an extension of this belief, my songs are questions, rarely answers.
In the end, with all respect, I haven’t the stomach for atheism and its insistence on what we know. It feels like a dead end to me, unhelpful and bad for the business of writing. I share many of the problems that atheists have toward religion – the dogma, the extremism, the hypocrisy, the concept of revelation with its many attendant horrors – I am just at variance with the often self-satisfied certainty that accompanies the idea that God does not exist. It is simply not in my nature. I have, for better or for worse, a predisposition toward perverse and contradictory thinking. Perhaps this is something of a curse, but the idea of uncertainty, of not knowing, is the creative engine that drives everything I do. I may well be living a delusion, I don’t know, but it is a serviceable one that greatly improves my life, both creatively and otherwise.
Social divides in Italy, particularly between north and south, are also laid bare. Footage shows Napoli’s followers enduring execrable abuse from supporters of northern Italian teams: visiting fans hold banners which read “cholerati” (“cholera infected”)—there had been an outbreak in Naples in 1973 in which people had died—and chant that Mount Vesuvius should “wash them with fire”. As a result, Mr Maradona called on Neapolitans to support him and Argentina, rather than their native Italy, in the 1990 World Cup semi-final, played in Naples. Argentina went on to win the game on penalties, with Mr Maradona scoring from the final, crucial kick. Many Italians never forgave him, particularly for encouraging some to renege on their national side.
The most intriguing story in Fauvelle’s book comes from the kingdom of Mali in the early fourteenth century. More than a century and a half before Columbus’s voyages, a Malian ruler named Abu Bakr II was said to have equipped an expedition involving two hundred ships that attempted to discover “the furthest limit of the Atlantic Ocean.” The expedition failed to return save for one vessel, whose survivor claimed that “there appeared in the open sea [as it were] a river with a powerful current…. The [other] ships went on ahead but when they reached that place they did not return and no more was seen of them.” Some modern historians (Michael Gomez, Toby Green, and John Thornton, among others) have interpreted this to mean that the Malian ships were caught in the Atlantic Ocean’s Canary Current, which sweeps everything in its path westward at about the same latitude as Mali.
Abu Bakr II supposedly responded not by abandoning his dreams of exploration but by equipping a new and far larger expedition, this time involving two thousand ships and with himself in command. That was the last that was seen of him. We know of this story only because when Abu Bakr’s successor, Mansa Musa, was staying in Cairo in 1324–1325 on his pilgrimage to Mecca, the secretary of the chancery of the Mamluk Dynasty asked him how he had come to power and recorded his reply. There are no other traces of Abu Bakr’s attempt.
“Δημιουργούν μια έρημο και το ονομάζουν ειρήνη” (Bρετανός Καλγάκους,
Τάκιτος, Agricola 30,6)
Το άρθρο [εδώ]
Frank believed that in order to fulfil the ideal of the new Jacob, one had to take on the external form of Edom, and this meant Christianity. This was also in keeping with the Sabbatian idea that religions are only stages on the Road of the Messiah (Frank believed that all religion had a truth buried inside, like a nut in a shell – one only needed to break it loose)
In 1759 in Lviv, he led his followers on a mass conversion to Christianity, a thing unseen in Poland any time before or after. Still, even before this, in a brutal fight with the Orthodox rabbis, Frank had pulled what can be seen as his most successful trick, if also his most ruthless and controversial.
In 1757, during a dispute in Kamieniec Podolski, in an attempt to discredit the rabbis (or the Talmudists, as they were called), Frank and his followers accused them of engaging in a ritual involving the blood of Christians. This way, the Sabbatians confirmed and legitimized the centuries-old Christian phantasm of blood libel. This confirmation of the blood libel by inner Jewish sources, cynical as it was, had the expected consequences.
In the aftermath of the dispute, the Talmud was burnt on the main square in Kamieniec, and Orthodox Jews were widely persecuted, ending only with the unexpected death of the protector of the Sabbatians, Bishop Dembowski.
For Frankists, resorting to blood libel was a way of gaining the power and support of the Polish Catholic elite, but it also meant that they were now forever lost to Judaism – there was no return, all bridges were burnt.
Οι Οφίτες λάτρευαν τον Όφι, ωσάν να είχαν παραλάβει την πανάρχαια λατρεία αυτού του ζώου από την εποχή της μητριαρχίας ή από μία ακόμη παλαιότερη εποχή. Ο όφις δεν ήταν εξαρχής ένα απλό, μονοσήμαντο πλάσμα: ήταν η πηγή για όλα τα φαρμάκια και ταυτόχρονα η πηγή της ίασης (φίδι του Ασκληπιού). Ήταν θεότητα των ηφαιστειακών εκρήξεων, αλλά συγχρόνως και θεότητα του αιώνιου ξανανιώματος και της ανανέωσης. Οι Οφίτες τώρα- που επικαλούνται άλλες παραδόσεις στο κείμενο της Βίβλου και τους αποδίδουν μεγάλη σημασία- ερμήνευαν και αποκρυπτογραφούσαν το είδωλό τους με τελείως διαφορετικό τρόπο. Επανέφεραν την πανάρχαια λατρεία, με ρίζες στη μυθολογία της φύσης, σε έναν εκπληκτικό συσχετισμό με την θρησκευτική εξέγερση: ακριβώς μέσω της ταύτισης του όφεως με τον όφι του Παραδείσου.
Το σχετικό κείμενο είναι το εξής:
Αυτό το φίδι είναι η δύναμη που παραστεκόταν στον Μωυσή, η ράβδος που μεταμορφώθηκε σε φίδι […] Αυτός ο όφις που περικλείει τα πάντα είναι ο σοφός Λόγος της Εύας. Αυτό είναι το μυστήριο της Εδέμ. Αυτό είναι το σημάδι που έθεσε ο Θεός στο μέτωπο του Κάιν, για να μην τόν φονεύσει κανείς άνθρωπος όταν θα τόν έβρισκε. Ο όφις είναι ο Κάιν, τη θυσία του οποίου δεν δέχτηκε ο Θεός αυτού του κόσμου, ενώ αποδέχθηκε την αιματηρή θυσία του Άβελ, διότι ο Θεός του κόσμου τούτου ευφραίνεται στη θέα του αίματος. Ο όφις είναι εκείνος που εμφανίστηκε εν ταις εσχάταις ημέραις με τη μορφή ενός ανθρώπου στην εποχή του βασιλιά Ηρώδη […] Κανένας δεν μπορεί πλέον να σωθεί και να ανέβει πάλι στους ουρανούς δίχως τον υιό, ο οποίος είναι ο όφις.. (Ιππόλυτος, Έλεγχος αιρέσεων V)
To Kατά Ιωάννην Ευαγγέλιο αποδίδει στον Ιησού την παρομοίωση που οι Οφίτες τόνισαν τόσο πολύ: και καθώς Μωυσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτως υψωθήναι δει τον υιόν του ανθρώπου (Ιω. 3,14). Από τότε και μετά αναμειγνύονται στον οφιτισμό οι πιο φανταστικοί παραλληλισμοί του σταυρικού θανάτου του Χριστού με τα αναθέματα ενάντια στον όφι του Παραδείσου, γιατί ο όφις άνοιξε τα μάτια στους πρώτους ανθρώπους. Και ο Χριστός και ο όφις υπέστησαν την οργή του Δημιουργού, ο σωτήριος όφις Χριστός καθηλώθηκε σε ένα άλλο δέντρο, δηλαδή στο ξύλο του σταυρού….Ο Ιουστινιανός θα εκδώσει το 530 ένα νόμο κατά των Οφιτών. Ο μέγας ανατολιστής Χάμμερ- Πούργκσταλ, κατά τα λοιπά ισχυρός αντίπαλος των Ναϊτών, ισχυριζόταν ότι είχε ανακαλύψει στα μνημειώδη λειψανοφυλάκια εκείνου του παράξενου μοναχικού τάγματος ακόμη και το «οφιτικό διάγραμμα», όπως το είχε περιγράψει ο Ωριγένης: ακριβώς ως μια κοσμική γραμμή της αντίθεσης ανάμεσα στον Γιαχβέ δίχως την Έξοδο από την Αίγυπτο και το πνεύμα του όφεως που προαναγγέλλει έναν καλύτερο κόσμο. Μάλιστα, ακόμη και σε μερικές Βίβλους της εποχής του Μπαρόκ, που έχουν σίγουρα χρησιμοποιηθεί από αιρετικές σέχτες, μπορούμε ακόμη να δούμε εικονογραφήσεις με καλά διατηρημένα συμπλέγματα και συνάφειες που υποδεικνύουν συγγένεια με τον οφιτισμό: ο σιδηρούς όφις στο παλαιό προαύλιο του Ναού παριστάνεται ως εσταυρωμένος Χριστός και ο Σταυρός του Γολγοθά παριστάνεται ως το δέντρο της γνώσεως με ένα φίδι καρφωμένο πάνω του.
Πηγή: Ernst Bloch, Ο αθεϊσμός στον Χριστιανισμό. Για τη θρησκεία της Εξόδου και της Βασιλείας, Άρτος Ζωής, 381εξ.
Σε προηγούμενη ανάρτηση ασχολήθηκα με την επιστολή «επιφανών» που καλούν τον κ. Μητσοτάκη ως μέλλοντα Πρωθυπουργό να ακυρώσει την Συμφωνία των Πρεσπών [εδώ]. Να προσθέσω ότι οι «επιφανείς» πνευματικοί της Ελλάδας είναι τόσο αξιόπιστοι όσο και το κείμενο της επιστολής, το οποίο εμμένει σε αστερίσκους, πίσω σελίδες, παραρτήματα, και υποσημειώσεις ή συνταγματισμούς, που τελικά δεν έχουν καμία σημασία, διότι αυτοί οι «επιφανείς» ξεχνούν ότι η Συμφωνία τέτοιου είδους είναι αποτέλεσμα Πολιτικής, ή με άλλα λόγια, αυτά θέλαμε- αυτά ήθελαν- αυτά κάναμε. Τόσο απλά.
Το ότι η χώρα χρωστά δεν είναι άσχετο με την γεωπολιτική της ισχύ. Σίγουρα δεν είναι απόλυτο. Η ισχύς μίας χώρας είναι τα οπλικά συστήματα (χρήματα), είναι οι συμμαχίες (ΝΑΤΟ-ΕΕ, δηλαδή αυτοί που ήθελαν την Συμφωνία), είναι η Ιστορία της (πόσοι ασχολούνται με αυτήν, άραγε;), είναι η περηφάνια της (άλλη αμφίβολη στις μέρες μας αρετή), και είναι και το δημογραφικό της (αφήστε το καλύτερα). Με ποιές, λοιπόν, προϋποθέσεις από αυτές που ανέφερα, η Ελλάς θα διεκδικήσει; Η σίγουρη απάντηση- ελλείψει άλλης- είναι ότι οι λαϊκές συγκεντρώσεις και τα συλλαλητήρια είναι η «δεξαμενή ισχύος». Η ανταπάντηση: μετά την Συμφωνία των Πρεσπών (και όλα τα άλλα), ο ΣΥΡΙΖΑ απώλεσε 9-10% επί των ψηφισάντων. Και αν θέλει κανείς να χρεώσει όλες αυτές τις απώλειες σε αυτή την Συμφωνία- πολύ αμφίβολο. Εάν αυτοί οι αριθμοί πείθουν κάποιους ότι δεν είναι μειοψηφικοί, τότε μάλλον δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα.
manolisgvardis 