Γεωμετρία και Τέχνη στο Ισλάμ

Πολύ πριν ο εικαστικός Takis συνδυάσει την επιστήμη με τη γλυπτική, οι μουσουλμάνοι κατάφεραν να πλάσουν καλλιτεχνικά έργα βασιζόμενοι στην επιστήμη των μαθηματικών και συγκεκριμένα στη γεωμετρία. Για τους μουσουλμάνους, η θρησκευτική πίστη παρεισφρέει ακόμη και στην τέχνη. Το σημείο, η απλούστερη γεωμετρική οντότητα που δεν έχει διαστάσεις, είναι ο Θεός. Η κίνηση του σημείου που ορίζει έναν μετρήσιμο χώρο αποτελεί έκφραση και εικόνα της θεϊκής δημιουργίας. Κάθε τι είναι έργο του Θεού και εφόσον είναι θεϊκό, δεν μπορεί παρά να είναι τέλειο. Τόσο ακριβές και τέλειο, όσο η σύνθεση των γεωμετρικών σχημάτων που συμβολίζουν συγχρόνως και την ενότητα του κόσμου. Άθελα του ή όχι, ο καλλιτέχνης είναι συγχρόνως και μαθηματικός αφού χρησιμοποιεί ως εργαλεία τους γεωμετρικούς νόμους για να αποκαλύψει τα θαυμαστά έργα του Δημιουργού. Ο καλλιτέχνης δεν αναπαράγει το ορατό αλλά καθιστά κάτι ορατό, αποκαλύπτοντας την τελειότητά του. Για αυτόν τον λόγο, τα γεωμετρικά μοτίβα στην ισλαμική τέχνη δεν έχουν διακοσμητικό χαρακτήρα αλλά βαθιά σημασιολογικό.

Πηγή

O αργός θάνατος των ινδιάνων της Αρκτικής

When we lived in small groups, we had a contract for survival. You lived for the collective, not for yourself. We’re in this together. Children are conditioned to be calm. If someone explodes, that person is a threat to everyone. Then [the one who explodes] thinks, “Everyone will be better off without me. I’m a problem because I can’t handle my emotions.” It’s hard to get that out of your head, because we’re conditioned not to be a burden to others.

This peaceful surface, Briggs would discover, was undergirded by a powerful system of emotional control and social regulation. Expressions of anger, shock, romantic ardor, and other strong feelings were all but absent from everyday life, except among very small children. One informant even denied that the Inuit language had a word for “hate”—although of course it does. Briggs’s host family’s oldest daughter was among the first children to attend a residential school. When she returned for the summer, she brought back horror stories of a “strange [white] world where people are always loud and angry…where they hit their children, let babies cry, kiss grown-ups, and make pets of dogs and cats.”

If Nunavut, the semi-autonomous Canadian territory that is home to roughly 28,000 indigenous Inuit people, were an independent country, it would have the highest suicide rate in the world. The suicide rate in Greenland, whose population is mostly Inuit, is 85 per 100,000; next highest is Lithuania, at 32 per 100,000. Nunavut’s rate is 100 per 100,000, ten times higher than the rest of Canada and seven times higher than the US. When I visited Nunavut’s capital, Iqaluit, in July, virtually every Inuit I met had lost at least one relative to suicide, and some recounted as many as five or six family suicides, plus those of friends, coworkers, and other acquaintances. Three people in my small circle of contacts lost someone close to them to suicide during my nine-day visit. Acquaintances would direct my attention to passers-by on the street: “his older brother too,” “his son.” Almost one third of Nunavut Inuit have attempted suicide, and most Inuit I met confided, without my asking, that they had done so at least once.

Πηγή

Γύρισα στη γενέθλια γειτονιά. Γύρισα στα χρόνια

Γύρισα στη γενέθλια γειτονιά, στον Πειραιά, μετά από χρόνια. Είπα να πάω από το ποτάμι και την Πέτρου Ράλλη, όπως συνήθιζα με το χόντα και την μπε-εμ-βε R51, στα βάθη του 70 και του 80. Όμως το Google maps έδειχνε τράφικ στην Πέτρου Ράλλη, και βέβαια θυμήθηκα ότι πια δεν υπάρχει ποτάμι, Κηφισός, υπάρχει εθνική οδός που με αγχώνει με τις πολλές λωρίδες και τις αιφνίδιες εξόδους: δεν βλέπεις πια τα οδόσημα, τον ναό της Κοιμήσεως για τη Λένορμαν-Περιστέρι, τις κλωστές Πεταλούδα, και μετά το Ροσινιόλ να ενώνει Σεπόλια και Μπουρνάζι. Κάποτε το ποτάμι ήταν μια ουλή, χώριζε τις απέραντες συνοικίες από την Α’ Αθηνών, με μποστάνια· τώρα δεν είναι ούτε αυτό, είναι παμφάγος αυτοκινητόδρομος σαν καλιφορνέζικος.

Πήγα από Πειραιώς, που μ’ αρέσει, παρότι κι αυτή αλλάζει, μα μου θυμίζει τον παπαδιαμαντικό μπαρμπα-Πίπη που την κατέβαινε πεζή να κάνει Πάσχα στον Πειραιά, είχε τάμα. Ρουφούσα εικονίτσες του δρόμου, έγνεψα στην αγαπημένη Καλών Τεχνών, μπήκα Καμίνια, στην οδό Ρετσίνα μνημόνεψα τον παππού Αναστάση μεταλλοχύτη στο ιστορικό μηχανουργείο Αχιλλέως Κούππα, ανέβηκα από τη γέφυρα Αγίου Διονυσίου, έφτανα, με δύσπνοια, στηθαλγία, αρρυθμίες, οικεία δήγματα του δαίμονος της μεσημβρίας, ανέβαινα την Αναπαύσεως κι ήμουν δέκα χρονών, όσος έφυγα, μα δεν υπήρχε σινέ Ολύμπια ούτε λατερνατζής Αρμάος, σκέφτηκα μια αστραπή, και προσπέρασα στα χαμένα τη δική μου Υπαπαντής, αναγκαστικά κύκλωσα την τεράστια ΚΟΠΗ («Οι Ινδοί του Σκόμπι πολυβολούσαν από τις σκοπιές… Η θεία Πουλουδώ πήγαινε για ψωμί, την πήρε σφαίρα, έπεσε, κι έμεινε εκεί μεσόδρομα, την πήραν σε μια πόρτα…»). Το σιδερένιο πουλί κατέβαινε υπό τον μαύρο ήλιο και μου πατούσε οδυνηρά το στήθος.

Πάλι Υπαπαντής, στο βάθος ο ομώνυμος βαπτιστήριος ναός, Μεθώνης, ο ΟΤΕ πάντα εκεί, Γκούρα: εδώ ας σταθώ. Στη γωνία το ταβερνομπακάλικο Πέππα είναι καφενείο, μικρό. Πέρασαν πενήντα χρόνια. Το σπίτι είναι το μόνο που έχει ξεμείνει περίπου ίδιο από τις αρχές του 20ού αιώνα, με επίστεψη ακροκεράμων, έχει πωλητήριο. Νησιώτες και μικρασιάτες αποίκισαν τούτη τη γειτονιά, οι Μανιάτες παραδίπλα στην ομώνυμη, οι πιο παλιοί ήταν αρβανίτες. Τα ράδια παίζουν αναζητήσεις Ερυθρού Σταυρού, ινδομιγή, ματς, οδηγίες προς ναυτιλλομένους Μάρσα Ματρούχ, προσωρινή σβέσις φανού…

Στο καφενεδάκι συνταξιούχοι πειράζονται, αν αντέχουν το κρασί, το έχουν με πρόγραμμα λένε. Γράφουν τζόκερ, πίνουν ημίδιπλο καφέ σε ποτηράκι, σαββατοκύραικο πάνε στα Σελήνια, Κούλουρη. Σερβίρομαι καφέ σε ποτηράκι, μεταλλικό τραπέζι, μεταλλικές καρέκλες. Απέραντη Ελλάδα, έσω, μισοκρυμμένη, αγνοημένη απ’ τα αφρώδη μήντια και τους άριστους, μαζικά πλειοψηφούσα, άφωνη, οικονομεί τα στερνά με ολίγα.

Πριν από δέκα χρόνια, 2009, έγραφα: «Ξαναγυρνάμε ειρωνικά και τραγικά, αντεστραμμένα, στο ‘50 και το ‘60, μείον την ελπίδα: στη γραφικότητα μιας χώρας γερόντων και δημογερόντων, χωρίς μυαλά, χωρίς νιότη. Η Ελλάδα του 2020 δείχνει από τώρα το πρόσωπό της: χωροφύλακες, θυρωροί, σεκιούριτι, ντελίβιρι, λιμενοφύλακες, τσιτσερόνε, γκαρσόνια, ημιαπασχολούμενοι, χασομεράνε σε απέραντα καφενεία μη καπνιστών. Είναι το ίζημα του ελληνισμού.»

Είμαι ο μόνος ημικαπνιστής στο καφενείο των γερόντων. Είμαι στην τρίτη ηλικία, άρτι πανικοβληθείς από τη φθινοπωρινή επίσκεψη στον παιδικό τόπο. Είμαι το ίζημα του ελληνισμού; Σαν να μυρίζει χώμα. Ψιχαλίζει αργά, διστακτικά, χοντρές. Ο Τέλλος Αγρας ψιθυρίζει:

“Mε χωρίς φωτοχυσίες, μ’ ολίγους ήχους / βρέχει, «επί δικαίους και αδίκους»… / βρέχει στην πλατεία, στη φυλακή, / – οικουμενική βροχή, ευαγγελική. //

Bρέχει στα βαγόνια (ώ ευθυμία) / που γυρνάνε απ’ τα Nοσοκομεία· / και στις προφητείες του Kαζαμία / («τροπή του καιρού προς νότον… τρικυμία…»).”

Γύρισα στη γενέθλια γειτονιά. Γύρισα στα χρόνια.

Πηγή

Πολ Ποτ και Στάλιν, τα μέσα και οι σκοποί, ένα αρχαίο χριστιανικό πρόβλημα

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Η οικοδόμηση της ουτοπικής κοινωνίας δεν ενδιαφέρεται για τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει, ή για τους θανάτους; Μήπως αυτούς που κατηγορούμε ως «τέρατα» εξολόθρευσης, τελικά βασίζονται σε πολύ χριστιανικές βάσεις;

Κατά μία άποψη της φιλοσοφίας του χριστιανικού Μεσαίωνα, το «καθήκον», το officium, τείνει όλο και πιο πολύ να υπερκεράσει τον σκοπό, σε βαθμό που υποκλέπτει τη θέση του σκοπού. Πράγμα απολύτως φυσικό, αφού ο σκοπός της ελληνικής ηθικής είναι εμμενής στην ζωή την ίδια, και απολύτως μη ικανοποιητικό για τον χριστιανό, για τον οποίον ο σκοπός του ανθρώπου υπερβαίνει τον άνθρωπο.

Ο Αυγουστίνος αντιτείνει στον Πελάγιο ότι ο δίκαιος ζει εκ πίστεως. Οι εθνικοί όμως δεν έχουν την πίστη, άρα δεν είναι δίκαιοι. Και αν δεν έχουν τη δικαιοσύνη, δεν έχουν και καμία άλλη αρετή. Ο Πελάγιος απαντά, ως πραγματικός οπαδός των Ελλήνων, ότι η πηγή όλων των αρετών βρίσκεται στη λογική ψυχή. Η φρόνηση, η δικαιοσύνη, η εγκράτεια, και η δύναμη έχουν λοιπόν την έδρα τους στην σκέψη μας, είναι κατά κάποιο τρόπο ο φυσικός τους τρόπος, και με αυτές γινόμαστε καλοί, όποιον σκοπό κι αν ακολουθούν. Οι εθνικοί δεν ακολούθησαν τον αληθινό σκοπό, επομένως δεν θα τον πετύχουν. Δηλαδή δεν θα αμειφθούν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν καλοί. Αυτόν τον ελληνίζοντα πελαγιανισμό ο Αυγουστίνος τον είχε ξεπεράσει από την αρχή ήδη της μεταστροφής του, όταν είχε συνδέσει κάθε ηθικότητα με την εσωτερική κίνηση μιας βούλησης που προσχωρεί ακλόνητα στον Θεό, τον μόνο σκοπό του ανθρώπου, πέρα από τα φθαρτά

Αν στην θέση «Θεός» βάλει κανείς το Κόμμα ή την Ιδεολογία, φθάνει και στα δικά μας. Βέβαια, σήμερα ο Αυγουστίνος ηττάται από τον πιο μεταμοντέρνο Πελάγιο.

Με αφορμή: Ετιέν Ζιλσόν, Το πνεύμα της μεσαιωνικής φιλοσοφίας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2019, 398-399.

Ρε τι τραβάνε και οι δρόμοι!!!

«Τη μετονομασία της οδού Γλάδστωνος σε οδό Ζακ Κωστόπουλου θα προτείνει στο δημοτικό συμβούλιο η δημοτική παράταξη «Ανοιχτή Πόλη». «Το ελάχιστο που μπορεί να κάνει ο Δήμος Αθηναίων είναι να συμβάλει και αυτός στον αγώνα για να μείνει η μνήμη του Ζακ ζωντανή», τονίζει σε ανάρτησή του στα social media ο επικεφαλής της παραταξης Νάσος Ηλιόπουλος»

Είπαμε, μία βασική συνιστώσα της σημερινής νοοτροπίας είναι η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου. Διότι, η ιδιωτικοποίηση δεν είναι μόνο οι τουριστικοί κολοσσοί και οι κάθε WalMart. Aυτή η τάση συνυπάρχει με μία γενικότερη απόρριψη του παρελθόντος στο όνομα του άμεσου παρόντος. Είναι η αισθητική του διαδικτύου και των τάμπλετ. Και πίσω από όλα αυτά μία τεχνητή αποθέωση της παροδικότητας και της σχετικότητας του εφήμερου. Ο μικρομέγαλος συμπολίτης νομίζει ότι η όποια επανάσταση του ξεκινά και τελειώνει σε αυτόν. Φυσικά, δεν αναμένει μελλοντικές γενιές, αλλά δεν ξέρει τις προηγούμενες γενιές. Νομίζει ότι όλα σε αυτόν συμβαίνουν. Εγωϊσμός και φιλαυτία στο απροχώρητο.

Royal manners

Τους καλούς τρόπους υποτίθεται ότι τους μαθαίνεις από μικρός, ώστε να γίνουν δεύτερη φύση. Αν το έχετε παρατηρήσει, στους ανθρώπους που είχαν πολύ αυστηρή ανατροφή, οι καλοί τρόποι είναι αυτοματισμός. Θυμάμαι, λ.χ., έναν Αγγλο συμφοιτητή μου στο Εδιμβούργο, ο οποίος ήταν το τέλειο παράδειγμα του τύπου. Ενα βροχερό απόγευμα, τον βλέπω να μπαίνει στη βιβλιοθήκη του τμήματος για μελέτη. Ημουν χωμένος σε μια σκοτεινή γωνία και ψιλοκοιμόμουν, εκείνος δεν με είδε, κάθισε στην άλλη άκρη και νόμιζε ότι ήταν μόνος του. Ξαφνικά, ακούω έναν πνιχτό μυκηθμό, σαν κάποιος να του είχε βουλώσει με βία το στόμα και την ίδια ώρα να τον μαχαίρωσε. Είχε φτερνιστεί. Αφού τέλος πάντων σκουπίστηκε, τον ακούω να ψιθυρίζει: «σκιούζμι». Ηταν μόνος του, έτσι νόμιζε, αλλά ζητούσε συγγνώμη από τις αίθουσες της βιβλιοθήκης. Αυτό το λες καλούς τρόπους!

Το θυμήθηκα με αφορμή μια βαθιά ενοχλητική είδηση από τα διεθνή. Η γυναίκα που είναι σήμερα 35 ετών και ήταν 17, όταν σύμφωνα με την καταγγελία της έκανε σεξ με τον πρίγκιπα Ανδρέα κατά παραγγελία του περιβόητου Επσταϊν, δήλωσε σε συνέντευξή της στο NBC ότι αφού συνευρέθη με τον πρίγκιπα, εκείνος της είπε «thank you». Μπράβο του! Για τους τρόπους του τουλάχιστον, του αξίζει το μπράβο. Νομίζω, όμως, ότι έχει την υποχρέωση να πει ένα «thank you» και στη σεπτή μητέρα του, διότι χωρίς την υψηλή καταγωγή του τίποτε από όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατόν…

Πηγή

Mάχες οπισθοφυλακών και μάθημα Θρησκευτικών

Δυστυχώς, η μάχη για τα θρησκευτικά στα σχολεία είναι μάχη οπισθοφυλακών (και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη). Εννοώ για εμένα που δεν με ενδιαφέρουν τόσο ούτε τα αμιγώς εκπαιδευτικά επιχειρήματα ούτε οι θεωρίες για την ωραία πολυπολιτισμικότητα- το Δέον της Ουτοπίας των «νέων αριστερών» (και όχι μόνο…)

Η όποια δημογραφική και πολιτισμική αλλοίωση, για αυτούς που αισθάνονται απειλούμενοι από αυτές, είναι μία διαδικασία που έχει πάρει τον δρόμο της. Πραγματικά δεν γνωρίζω αν οι «μεσοβέζικες» λύσεις του «κάπως θρησκειολογικού» μαθήματος των θρησκευτικών είναι χειρότερες από τη δυνατότητα που δίνει το ΣτΕ » όταν ο αριθμός των μαθητών που δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το μάθημα είναι μεγάλος, τότε η πολιτεία οφείλει να προβλέψει την διδασκαλία άλλου ισότιμου μαθήματος, για να αποφευχθεί η «ελεύθερη ώρα» όπου οι μαθητές δεν απασχολούνται με κάποιο μάθημα» ή το » Όσοι ανήκουν σε άλλο θρήσκευμα ή είναι άθεοι, σύμφωνα με τους συμβούλους της Επικρατείας, έχουν το δικαίωμα να απαλλαγούν από το μάθημα με μοναδική επίκληση θρησκευτικών λόγων συνείδησης».

Οι υπερασπιστές του «Ρούπελ» των θρησκευτικών θα πρέπει να απαντήσουν αν αυτές οι δυνατότητες μπορούν να αντιμετωπίσουν το ευρύτερο πρόβλημα. Τα άλλα επιχειρήματα περί κακής και απειλητικής ή τεμπέλικης πολυπολιτισμικότητας είναι γνωστά, τα έχουμε εμπεδώσει. Το θέμα είναι η λύση ενός αμιγώς κατηχητικού μαθήματος δίπλα σε άλλα (ισλαμικά ή όποια άλλα), είναι απάντηση σε αυτό που φοβούνται;

Η αυστηρότητα των προτάσεων πρέπει να έχει αυστηρές βάσεις και αυστηρούς φορείς, αλλιώς είναι κοροϊδία. Και στην τελική των αναλύσεων, δεν κάνουμε θεωρητικές συζητήσεις μεταξύ τυριού και αχλαδιού. Ποιος τα λέει καλύτερα.

Το αντίστοιχο στο μεταναστευτικό- προσφυγικό: σου λέει ο άλλος κλείσιμο της στρόφιγγας και έλεγχος. Ωραία. Πώς ακριβώς; Η λύση του «αποτρέπω με βία», αμέσως ούτε θα την υπερασπίσει κανείς από αυτούς που φωνασκούν ούτε και ποτέ θα επιχειρηθεί στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία όλοι ομνύουν.

Θα μου πει κάποιος ότι και τί έγινε. Εμείς δεν πρέπει να τα υπερασπιζόμαστε όλα αυτά; Bεβαίως χάριν συζήτησης…..

Το μέλλον του κλίματος

Thus, in its simplest form, the 21st century’s supertanker-U-turn challenge: reversing the 20-fold increase in emissions the 20th century set in train, and doing so at twice the speed. Replacing everything that burns gas or coal or oil to heat a home or drive a generator or turn a wheel. Rebuilding all the steelworks; refashioning the cement works; recycling or replacing the plastics; transforming farms on all continents. And doing it all while expanding the economy enough to meet the needs and desires of a population which may well be half again as large by 2100 as it is today.

Πηγή

Δεξιοί και αριστεροί άθεοι χριστιανοί

Παρακολουθώ με πολύ ενδιαφέρον τη σχετική συζήτηση [εδώ] Υπάρχουν αλήθειες και από τις δύο πλευρές. Και οι συντηρητικοί, Έλληνες δεξιοί είναι πρώτα αντι- αριστεροί (και οι παλαιότεροι, αντι- κομμουνιστές) και μετά χριστιανοί, δηλαδή αντιμετωπίζουν εργαλειακά την πίστη. Και δεν μπορεί κανείς να πει ότι είναι νεο- παγανιστές, σχετικιστές και «πολυπολιτισμικοί» σε συντριπτική πλειοψηφία. Η συντριπτική πλειοψηφία, θα έλεγα, είναι μάλλον της «χρυσής τομής»: γιορτές- αργίες, Πάσχα- οβελίας, «Καλό Παράδεισο» ή «Καλή Παναγιά» και τα λοιπά. Ούτε αμφισβητούν ούτε και τραβάνε κανένα ζόρι με τις εκκλησίες. Το κλίμα της εποχής είναι τέτοιο που όλα τα μετα- μοντέρνα βρίσκουν τρόπο και συνυπάρχουν με την θρησκευτικότητα, που είναι άλλο από την Εκκλησία. Μόνο που και αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο: θυμίζω ότι η δεξιά, συντηρητική αντίδραση του 19ου αιώνα στην Γαλλική Επανάσταση, μόνο εργαλειακά κατάφασκε τον Χριστιανισμό, στην ουσία μάλλον τον είχε «γραμμένο». Το ίδιο και με τους διάφορους αντι-κομμουνιστικούς άξονες του 20ου αιώνα. Στην μοντέρνα κοινωνία της βιομηχανικής εποχής ο Χριστιανισμός ήταν μόνο μία (από τις πολλές) ιδεολογίες, προς χρήση δεξιών αλλά και λίγων μη μαρξιστών αριστερών.

Οπότε, καλή η συζήτηση, αλλά μην τρελαινόμαστε κιόλας!

Σάββας Αγουρίδης «Ζωικός, Εαμίτης και παναθηναϊκός»

¨Η πολιτική αυτή στράτευση του Αγουρίδη εμπεριέχει επίσης σαφή στοιχεία διαφοροποίησης και κριτικής προς τις πολιτικές φιλοδικτατορικές επιλογές των θρησκευτικών οργανώσεων, τις οποίες κατά τα άλλα φαίνεται να αναπολεί ακόμη με νοσταλγία και συμπάθεια..Και αν βέβαια έμεινε πάντα πιστός στη φιλία του με τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο (Κοτσώνη, 1967-1973), του οποίου την αρχιεπισκοπική θητεία κατά τη διάρκεια της δικτατορίας θεωρούσε φωτεινή εξαίρεση και χαρακτήριζε ως ανακαινιστική και εκσυγχρονιστική προσπάθεια, εάν ακόμη μέχρι το τέλος της ζωής του εξακολουθούσε να αυτοπροσδιορίζεται όπως υπογράμμιζε ο ίδιος, με το παράδοξο αλλά αδιαίρετο τρίπτυχο: «Ζωικός, Εαμίτης και παναθηναϊκός», πολλά στοιχεία, εντούτοις, της μετά το 1974 δράσης του παραπέμπουν σε έναν μερικό θρυμματισμό αυτού του αδιαίρετου τρίπτυχου…[..] Ο Αγουρίδης θεωρούσε τις οργανώσεις αριστερές και προοδευτικές ως προς τα θεολογικά και δεξιές και συντηρητικές ως προς τα πολιτικά»

Και διόλου παράδοξα, συνεχίζει το άρθρο:

«Ο Σάββας Αγουρίδης υπήρξε ένας από τους λίγους Έλληνες θεολόγους που δεν έπεσαν σ’αυτήν την παγίδα. Όχι μόνο θα αποκρούσει τον πειρασμό να επενδύσει θεολογικά στην «εθνοαριστερά», αλλά επιπλέον θα πυκνώσει τις μελέτες και αναλύσεις του για τον ορθόδοξο φονταμενταλισμό και την «πολιτική Ορθοδοξία» των βυζαντινών…»

Πηγή: Π. Καλαϊτζίδης, «Ο Σάββας Αγουρίδης και ο προφητικός Χριστιανισμός», περ. Σύναξη, τ. 151, 16εξ.