Η ζωή είναι γεμάτη παραδοξότητες. Διαβάζω στο εκδοτικό σημείωμα (εκδόσεις αντίποδες, 2016) του βιβλίου της Φλάννερυ Ο’ Κόννορ, Και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν, ότι το 1965 οι εκδόσεις Φέξη εκδίδουν το έργο, στα πλαίσια μία σειράς που «κατά πάσα πιθανότητα χρηματοδοτήθηκε από τις αμερικανικές υπηρεσίες, στο πλαίσιο των προγραμμάτων της USIS» (σ. 283).
Η ψυχροπολεμική προπαγάνδα, λοιπόν, μας έδωσε ένα σημαντικό θεολογικό έργο! Στο βιβλίο ο αμερικανικός Νότος είναι το πλαίσιο μίας μεταμοντέρνας προσέγγισης του αναχωρητισμού και της πάλης με τον διάβολο. Για μία ακόμη φορά φαίνεται ότι η θρησκευτικότητα της Αμερικής διαθέτει έναν ρεαλισμό που μόνο στην Ορθοδοξία μπορεί να τον βρει κανείς. Ο γέρος ασκητής, αποτραβηγμένος στο απόμερο δάσος, μεγαλώνει τον μικρανηψιό του για να τον κάνει Προφήτη, όπως είναι και αυτός. Ο θάνατός του εγκαινιάζει την αρχή της ασκητικής πορείας του νεαρού. Ο διάβολος εμφανίζεται ως άλλο πρόσωπο και πείθει τον νεαρό να τα παρατήσει όλα, να κάψει το έρημο σπίτι και να μεταβεί στην πόλη. Εκεί συναντούμε όλους τους δαιμονικούς περισπασμούς, με τη μορφή του χρήματος, της ορθολογικής αθεΐας, της αποθέωσης της θέλησης- νύξη στην αμερικανική φετιχοποίηση του εαυτού και της δύναμής του από την συγγραφέα. Ο νεαρός θα φθάσει μέχρι το σημείο να δολοφονήσει το παιδάκι με νοητική καθυστέρηση, σε μία λίμνη, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να υπερβεί τη δέσμευση του γέρου ότι πρέπει να το βαφτίσει. Η βάπτιση μετατρέπεται σε φόνο με πνιγμό. Όμως, «έγινε κατά τύχη. Δεν ήθελα να το κάνω», εκμυστηρεύεται, «μερικά λόγια ξεφύγανε από το στόμα μου και πέσανε στο νερό» (σ. 207). Ο φόνος, μέσω του Λόγου, μετατρέπεται σε βάπτιση. Αναφορά σε έναν αμερικανικό χριστιανισμό με έμφαση στη δύναμη του Λόγου. Ο νεαρός θα συνεχίσει το ταξίδι του, θα ωριμάσει μέσα από την περιπλάνηση στους αυτοκινητόδρομους και στα χωράφια, θα υποστεί βιασμό, θα συναντήσει την αποδοκιμασία των νέγρων της γειτονιάς του, που τελικά κατάφεραν να θάψουν το νεκρό σώμα του γέρου Προφήτη.
Σωματική εξάντληση, παραισθήσεις, βόλτες στα σκοτεινά δρομάκια, που θυμίζουν τον κινηματογραφικό Αταίριαστο, άρνηση της καθημερινότητας, πείνα που γίνεται αποστροφή για την τροφή, μέχρι την τελική σκηνή, στην οποία δηλώνεται ότι η «πείνα του ήτανε τόσο μεγάλη, που θα μπορούσε να είχε φάει όλους τους άρτους και όλους τους ιχθύς, αφού πολλαπλασιάστηκαν» (σ. 236). Το αποκαλυπτικό όραμα του τέλους είναι ένα όραμα Ευχαριστίας. Ο νεαρός δολοφόνος χορταίνει με την Ευχαριστία. Και φλέγεται: «η ανάσα του αγοριού έτρεξε να την προϋπαντήσει. Ήξερε πως αυτή ήταν η φωτιά που’ χε περικυκλώσει τον Δανιήλ, που’ χε αναρπάσει τον Ηλία από τη γη, που’ χε μιλήσει στον Μωυσή και που κείνη τη στιγμή θα μιλούσε και στον ίδιο. Ρίχτηκε καταγής και με το πρόσωπο πάνω στο χώμα του τάφου, άκουσε την εντολή. ΥΠΑΓΕ ΝΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΑ ΤΕΚΝΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΡΟΜΕΡΑΣ ΤΑΧΥΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΟΥΣ» (σ. 237).
Αμερικανική βαριά θεολογία. Εσχατολογία σε φόντο μαυρόασπρου. Σαρκωμένη αγιότητα. Αισθήσεις και δαίμονες. Καταπληκτικό!
manolisgvardis 